Bharatiya Bhasha Kosh (Multilingual, Devanagari Script) (CHD)
Central Hindi Directorate (CHD)
शंका
स्त्री.
संशय, संदेह, शक
संस्कृत: शङ्का
पंजाबी: शक, शंका
उर्दू: शक
कश्मीरी: शेंख
सिंधी: शंका, शकु
मराठी: संदेह, शंका
गुजराती: शंका, संदेह, शक
कोंकणी: दुबाव, अविश्वास
नेपाली: शङ्का, संसय
बंगला: शंका, संशय, संदेह
असमिया: आशंका, संदेह
मणिपुरी: चिङ्नबा
ओड़िआ: शंका, संदेह, संशय
तेलुगु: संदेहमु
तमिल: संदेहम्, ऐयम्
मलयालम: संशयम्, शंक
कन्नड: अनुमान, अपनंबिके
शंका
स्त्री.
भय, अंदेशा, खटका
संस्कृत: आशङ्का
पंजाबी: NA
उर्दू: ख़द्शा
कश्मीरी: शख
सिंधी: डपु, खुटिको
मराठी: भीती, आशंका
गुजराती: अंदेशो, खटको
कोंकणी: भय
नेपाली: डर, भय, आशङ्का
बंगला: भय, खट्का
असमिया: संशय, भय, शंका, त्रास
मणिपुरी: अकिबा, खौदक तौबा
ओड़िआ: भय, डर, शंका, आतंक, त्रास
तेलुगु: आशक, अनुमानमु
तमिल: बय उणर्चि
मलयालम: भयम्, आशंक
कन्नड: हेदरिके
शंख
पुं.
समुद्र में पैदा होने वाले एक जंतु का कड़ा और सफेद खोल
संस्कृत: शंख:
पंजाबी: संख
उर्दू: नाक़ूस (शंख)
कश्मीरी: शंख, हंख
सिंधी: शंखु
मराठी: शंख
गुजराती: शंख
कोंकणी: शंख
नेपाली: शङ्ख
बंगला: शंख, शाँख
असमिया: शंख
मणिपुरी: मोइबुङ्
ओड़िआ: शंख
तेलुगु: शंखमु
तमिल: चंगु
मलयालम: शंखु
कन्नड: शंख
शंख
पुं.
दस खरब अथवा एक लाख करोड़ की संख्या
संस्कृत: शङ्खम्
पंजाबी: संख
उर्दू: संख
कश्मीरी: शंख
सिंधी: डह खरब, शंख
मराठी: एक लक्ष कोटी
गुजराती: एक लाख करोड़
कोंकणी: एक लक्ष्य कोटी
नेपाली: शङ्ख (सय पद्मको सङ्ख्या)
बंगला: NA
असमिया: शंख
मणिपुरी: NA
ओड़िआ: शंख
तेलुगु: शंखमु
तमिल: लट्चम् कोडि
मलयालम: शंखं
कन्नड: ओदुलक्ष कोटि
शकुन
पुं.
विशिष्ट पशु, पक्षी, व्यक्ति, वस्तु, व्यापार आदि के देखने-सुनने, होने आदि से मिलने वाली शुभ-अशुभ की पूर्व-सूचना
संस्कृत: शकुनम्
पंजाबी: सगण
उर्दू: शगुन, फ़ाल
कश्मीरी: शोगून
सिंधी: सोणु, फ़ालु, शगुन
मराठी: शकुन
गुजराती: शकुन, शुकन, शुभ घड़ी
कोंकणी: शकून
नेपाली: शकुन, शुभ मुहुर्त
बंगला: शकुन (नि) (पक्षी बिशेष), शुभाशुभ लक्षण
असमिया: शुभाशुभ-लक्षण बा आग-जाननी
मणिपुरी: अफ-फत ताक्पगी खुदम
ओड़िआ: शुभाशुभ-लक्षण
तेलुगु: शकुनमु
तमिल: शगुनम्
मलयालम: शकुनम्
कन्नड: शकुन
शक्कर
स्त्री.
चीनी
संस्कृत: शर्करा
पंजाबी: शक्कर, खंड
उर्दू: शक्कर, चीनी
कश्मीरी: मोदुरेर, शकर
सिंधी: खंडु
मराठी: साखर
गुजराती: शक्कर
कोंकणी: साखर
नेपाली: चीनी
बंगला: चिनि, शर्करा
असमिया: चेनि
मणिपुरी: चीनी
ओड़िआ: चिनि, शर्करा
तेलुगु: चक्केर
तमिल: शक्करै
मलयालम: पंचसार
कन्नड: सक्करे
शक्कर
स्त्री.
कच्ची चीनी, खाँड
संस्कृत: खण्ड:
पंजाबी: शक्कर, खंड
उर्दू: खांड
कश्मीरी: NA
सिंधी: NA
मराठी: साखर
गुजराती: खांड
कोंकणी: खांड
नेपाली: सखर
बंगला: NA
असमिया: केचा, चेनि, खाण्ड
मणिपुरी: चीनी अङाङ्बा
ओड़िआ: गुड़
तेलुगु: कंड च़क्केर
तमिल: अस्का
मलयालम: चक्कर
कन्नड: बेल्ल
शक्ति
स्त्री.
पराक्रम, बल, सामर्थ्य
संस्कृत: शक्ति:
पंजाबी: शकती
उर्दू: ताक़त (क़ुव्वत)
कश्मीरी: हयमथ. हयकथ
सिंधी: शक्ती, ताक़त
मराठी: शक्ती, बळ
गुजराती: शक्ति, सामर्थ्य, बळ
कोंकणी: शक्ती
नेपाली: शक्ति, बल, सामर्थ्य
बंगला: शक्ति, पराक्रम, सामर्थ्य (थ), बल, शक्तिर देबी दुर्गा
असमिया: शक्ति, बल, पराक्रम, सामर्थ
मणिपुरी: शक्ति, थौना
ओड़िआ: शक्ति, पराक्रम, सामर्थ्य
तेलुगु: शक्ति
तमिल: शक्ति, तिरन्
मलयालम: शक्ति
कन्नड: शक्ति
शक्ति
स्त्री.
दुर्गा
संस्कृत: शक्ति:
पंजाबी: शक्ती
उर्दू: देवी दुर्गा
कश्मीरी: दुर्गा, बगुवती
सिंधी: दुर्गा
मराठी: दुर्गा
गुजराती: दुर्गा
कोंकणी: दुर्गा
नेपाली: दुर्गा
बंगला: देबी दुर्गा, शक्ति
असमिया: दुर्गा, शक्ति
मणिपुरी: दुर्गा
ओड़िआ: शक्ति, देबी, दुर्गा
तेलुगु: शक्ति, दुर्ग
तमिल: दुर्गै अम्मन्
मलयालम: दुर्गादेवी
कन्नड: दुर्गा
शक्तिशाली
वि.
बलवान, शक्ति संपन्न
संस्कृत: शक्तिशालिन्
पंजाबी: शकतीशाली
उर्दू: ताक़तवर
कश्मीरी: बलुवान
सिंधी: शक्तीशाली, ताक़तवर
मराठी: बलवान,शक्तिशाली
गुजराती: शक्ति-शाली, बळवान
कोंकणी: शक्तिशाळी
नेपाली: शक्तिशाली, बलिष्ठ
बंगला: शक्तिशाली, बलबान्
असमिया: शक्तिशाली, बली, बलबान
मणिपुरी: थौना लैबा, अङमबा
ओड़िआ: शक्तिशाली, बलबान, बलशाली
तेलुगु: शक्तिशालि, शक्ति-मंतुडु
तमिल: बलम् पोरुंदिय
मलयालम: शक्तिशालि
कन्नड: शक्तिशालि
शताब्दी
स्त्री.
सौ वर्षों की अवधि, शती, सदी
संस्कृत: शताब्द:
पंजाबी: सदी
उर्दू: सदी
कश्मीरी: हत्युल, सदी
सिंधी: सदी
मराठी: शताब्दी
गुजराती: शताब्दी, सदी
कोंकणी: शताब्दी
नेपाली: शताब्दी
बंगला: शताब्दी, शतक, एकशो बछर
असमिया: शताब्दी, शतिका
मणिपुरी: शताब्दी
ओड़िआ: शताब्दी, शत संख्या
तेलुगु: श्ताब्दमु
तमिल: नूट्टाण्डु
मलयालम: शताब्दम्, नूट्टाण्डु
कन्नड: शतमान
शत्रु
पुं.
वैरी, दुश्मन
संस्कृत: शत्रु:
पंजाबी: वैरी
उर्दू: दुश्मन
कश्मीरी: दुश्मन, शथुर
सिंधी: शत्रू, दुश्मनु
मराठी: शत्र
गुजराती: शत्रु, वेरी, दुश्मन, सामेवाळो
कोंकणी: शत्रु, दुस्मान
नेपाली: शत्रु, वैरी
बंगला: शत्रु, बैरी, अमित्र
असमिया: शत्रु, बैरी
मणिपुरी: येक्नबा
ओड़िआ: शत्रु, बिरोधी, बैरी
तेलुगु: शत्रुवु
तमिल: पगैवन्, शत्तुरु
मलयालम: शत्रु
कन्नड: शत्रु
शपथ
स्त्री.
सौगंध, कसम
संस्कृत: शपथ:
पंजाबी: सौंह
उर्दू: हलफ़, क़सम
कश्मीरी: कसम, दुय
सिंधी: क़समु
मराठी: शपथ
गुजराती: शपथ, सौंगद
कोंकणी: सोपूत
नेपाली: शपथ, कसम, प्रतिज्ञा
बंगला: शपथ, दिब्यि, किरा
असमिया: शपथ, प्रतिज्ञा
मणिपुरी: वाशक
ओड़िआ: शपथ, प्रतिज्ञा
तेलुगु: शपथमु, प्रतिज्ञ
तमिल: आणै, शबदम्
मलयालम: शपथ
कन्नड: आणे प्रमाण
शब्दकोश
पुं.
वह ग्रंथ, जिसमें शब्दों के सम्यक् वर्ण-विन्यास, अर्थ-प्रयोग, पर्याय आदि हों
संस्कृत: शब्दकोश:
पंजाबी: शबदकोश
उर्दू: लुग़त (लुग़ात)
कश्मीरी: डिकशनरी
सिंधी: शब्दकोशु, डिक्शनरी
मराठी: शब्दकोश
गुजराती: शब्दकोश
कोंकणी: शब्दकोश
नेपाली: शब्दकोश
बंगला: शब्दकोष, अभिधान, डिक्शनरी
असमिया: शब्दकोष, अभिधान
मणिपुरी: वाहैगी पुक्कै
ओड़िआ: शब्दकोश, अभिधान
तेलुगु: निघंटुवु, शब्दकोशमु
तमिल: अगरादि
मलयालम: निघंटु
कन्नड: कोश, शब्दकोश
शमन
पुं.
बढ़े हुए उपद्रव, कष्ट, दोष को दबाने की क्रिया, दमन
संस्कृत: शमनम्
पंजाबी: दबाउणा
उर्दू: फ़िरो
कश्मीरी: शांती
सिंधी: ज़ाब्तो
मराठी: शमन, दमन
गुजराती: शमन
कोंकणी: दमन
नेपाली: शमन, दमन
बंगला: शमन, दमन
असमिया: शमन-दमन, शेष करा
मणिपुरी: नम्शिनबा
ओड़िआ: दमन, निर्मुल, शेष, लोप, बिलोप
तेलुगु: शमनमु
तमिल: अडंगुदल्
मलयालम: शमनम्
कन्नड: शमन, दमन
शमन
पुं.
शांति
संस्कृत: शम:
पंजाबी: शांती
उर्दू: अम्न (सुकून)
कश्मीरी: NA
सिंधी: शांती
मराठी: शांती
गुजराती: शमता, शांति
कोंकणी: शमन, शांत
नेपाली: शांति
बंगला: शांति
असमिया: शांति, उपशम
मणिपुरी: शांति
ओड़िआ: शांति, उपसम, आरोग्य
तेलुगु: शमनमु
तमिल: अमैदि
मलयालम: समाधानम्
कन्नड: शांति
शरण
स्त्री.
पनाह, आश्रय,
संस्कृत: संरक्षण
पंजाबी: शरणम्
उर्दू: शरन
कश्मीरी: पनाह
सिंधी: शरन
मराठी: शरणि
गुजराती: शरण
कोंकणी: शरण, रक्षण
नेपाली: शरण
बंगला: शरण, आश्रय
असमिया: शरण, आश्रय
मणिपुरी: चङ्जफम
ओड़िआ: शरण, आश्रय
तेलुगु: शरणु
तमिल: तंजम्, अडै-क्कलम्
मलयालम: शरणम्
कन्नड: मरे, आश्रय
शरणार्थी
पुं.
शरण चाहने वाला, असहाय
संस्कृत: शरणार्थी
पंजाबी: शरनारथी, रिफूजी
उर्दू: पनाह गुज़ी
कश्मीरी: रिफ्यूजी
सिंधी: शरणार्थी
मराठी: शरणार्थी, असहाय
गुजराती: शरणार्थी, शरणागत
कोंकणी: शरणार्थी
नेपाली: शरणार्थी
बंगला: शरणागत, शरणापन्न, शरणार्थी
असमिया: आश्रय प्रार्थी, शरणार्थी
मणिपुरी: चङ्जरक्पा
ओड़िआ: शरणार्थी, आश्रय-प्रार्थी
तेलुगु: शरणार्थि
तमिल: तंजमडैंदोर्, अगदि
मलयालम: निस्सहायन्
कन्नड: आश्रय बेडुवव
शरणार्थी
पुं.
किसी अन्य देश से भागकर शरण लेने के लिए आया हुआ, विस्थापित
संस्कृत: शरणार्थी
पंजाबी: शरनारथी, शरनागत
उर्दू: NA
कश्मीरी: NA
सिंधी: NA
मराठी: निर्वासित
गुजराती: निराश्रित
कोंकणी: निर्वासीत
नेपाली: विस्थापित, शरणागत
बंगला: NA
असमिया: शरणार्थी
मणिपुरी: चङ्जफम् थिरक्पा मी
ओड़िआ: शरणागत, शरणार्थी
तेलुगु: शरणार्थि
तमिल: इडम् पेयरन्दोर
मलयालम: अभयार्थि
कन्नड: शरणार्थि
शरमाना
अ.क्रि.