Pampana Nudigani (Kannada)
Kamadhenu Pustaka Bhavana
शब्दकोश के परिचयात्मक पृष्ठों को देखने के लिए कृपया यहाँ क्लिक करें
Please click here to view the introductory pages of the dictionary
ಸ ಸರ್ವಜಗತಾಂ ಗುರುರ್ಗಿರಿಸುತಾಪತಿಃ ಪಾತು ನಃ
ಸಮಸ್ತ ಜಗತ್ತಿಗೂ ಒಡೆಯನೂ ಗುರುವೂ ಪಾರ್ವತೀಪತಿಯೂ ಶಿವನೂ ಆದ ಅವನು ನಮ್ಮನ್ನು ಕಾಪಾಡಲಿ (ಪಂಪಭಾ, ೪. ೨೭)
ಸಂಕಟ
[ನಾ] [ಸಂಕಷ್ಟ] ಇಕ್ಕಟ್ಟಾದ, ದುರ್ಗಮವಾದ (ಜಾನುಭಂಜನೀ ಶೂಲಪ್ರಕರ ಪರಿವೃತಂಗಳುಂ ಕೂಪಕೂಟಾವಪಾತ ಲೋಹ ಕಂಟಕ ಸಂಕಟಂಗಳುಂ .. .. ಅಪ್ಪ ದುರ್ಗಂಗಳೊಳ್: ಆದಿಪು, ೧೩. ೫೭ ವ); [ನಾ] ವ್ಯಥೆ (ನಲ್ಲರಗಲ್ಕೆಗೆ ಕಣ್ಣ ನೀರ್ಗಳಂ ಮಿಡಿವ ಬಹುಪ್ರಕಾರಸಂಕಟಮೊಪ್ಪಿದುದಾ ಪ್ರಯಾಣದೊಳ್: ಆದಿಪು, ೪. ೫೭); ತೊಂದರೆ (ಒರ್ವರಂ ಒರ್ವರ್ ಎಚ್ಚು ನಿಜಪೀಠಾಂಭೋಜದಿಂ ಬ್ರಹ್ಮನುಚ್ಚಳಿಪನ್ನಂ ಪಿರಿದೊಂದು ಸಂಕಟಮನೀ ತ್ರೈಲೋಕ್ಯದೊಳ್ ಮಾಡಿದರ್: ಪಂಪಭಾ, ೧. ೭೯)
ಸಂಕರ
[ನಾ] ಮಿಶ್ರಣ (ಎರೞ್ತಡಿಯ ಪೂಮರದಿಂ ಕೞಿವೂಗಳತ್ತಮಿತ್ತ ಕವಿದಲ್ಲಿ ಮೆಲ್ಲನುಗೆ ತೆಂಕುವ ಪೂವಿನ ಸಂಕರಂಗಳಂ: ಆದಿಪು, ೧. ೬೧); [ನಾ] ಶಂಕರ, ಶಿವ (ಅಣ್ಣನೊಂದು ಮಾತಂ ಅಣಂ ಮೀಱದೆ ನಿಂದು ಸಂಕರನ ನೀನಾರಾಧಿಸು ಎಂದು ಇಂತಿದಂ ಮುನಿ ಪರಾಶರಂ ಒಲ್ದು ಪೇೞೆ: ಪಂಪಭಾ, ೮. ೫)
ಸಂಕರ್ಷಣ
[ನಾ] ಬಲರಾಮ (ಎಂಬುದುಂ ಸಂಕರ್ಷಣಂ ಆತನ ಮನದ ಉತ್ಕರ್ಷತೆಯನಱಿದು ಪೆಱತಂ ಇನ್ನೆನಗೆ ನುಡಿಯಲೆಡೆಯಿಲ್ಲ: ಪಂಪಭಾ, ೧೩. ೯೦ ವ)
ಸಂಕಲೆ
[ನಾ] [ಶೃಂಖಲಾ] ಸಂಕೋಲೆ (ಓಪನಂ ಮಿಡುಕಲೀಯದೆ ಕಾಲ್ವಿಡಿದೞ್ತು ತೋರ ಕಣ್ಬನಿಗಳನಿಕ್ಕಿದಳ್ ತರಳಲೋಚನೆ ಸಂಕಲೆಯಿಕ್ಕಿದಂತೆವೋಲ್: ಪಂಪಭಾ, ೪. ೯೭)
ಸಂಕಲ್ಪ
[ಗು] ಕಲ್ಪಿಸಿಕೊಂಡ, ಕಲ್ಪನೆಯ (ಎಂದು ತನ್ನೊಳೆ ಬಗೆದು ಸಂಕಲ್ಪಸಮಾಗಮಸುಖಮನನುಭವಿಸಿ: ಆದಿಪು, ೪. ೧೪ ವ); [ನಾ] ವಿದ್ಯೆ [ಶರಕಲ್ಪ] (ಶರಸಂಧಾನ ಆಕರ್ಷಣ ಹರಣಾದಿ ವಿಶೇಷವಿವಿಧಸಂಕಲ್ಪಕಳಾಪರಿಣತಿಯಂ ಮೆಱೆದುದು: ಪಂಪಭಾ, ೧೨. ೧೮೬)
ಸಕಳಕಳಾಧರ
[ನಾ]ಎಲ್ಲ ಕಲೆಗಳನ್ನುಳ್ಳ, ಪೌರ್ಣಮಿಯ ಚಂದ್ರ (ಪಲಂಬರ್ ರಾಜಕುಮಾರರ ನಡುವೆ ತಾರಾಗಣಂಗಳ ನಡುವಣ ಸಕಳಕಳಾಧರನಂತೆ ಶಸ್ತ್ರಕಲಾಧರನಾಗಿ:ಪಂಪಭಾ, ೨. ೫೯ ವ)
ಸಕಳದತ್ತಿ
[ನಾ][ಜೈನ] ವಂಶದ ಎಲ್ಲವನ್ನೂ ಮಗನಿಗೆ ಕೊಡುವುದು (ನಿಜಾನ್ವಯೋದ್ಧರಣಸಮರ್ಥನಪ್ಪ ಅಗ್ರತನೂಭವಂಗೆ ಆತ್ಮೀಯ ಧರ್ಮ ಧನ ಬಂಧುಗಳಂ ಸಮರ್ಪಿಪ ಸಕಳದತ್ತಿಯುಂ:ಆದಿಪು, ೧೫. ೧೩ ವ)
ಸಕಳರ್ತುಕರಾಜ
[ನಾ]ಎಲ್ಲ ಋತುಗಳಿಗೂ ರಾಜ, ಋತುರಾಜ (ಭರತರಾಜಂ ಸಕಳರ್ತುಕರಾಜನಪ್ಪ ಮನೋಜರಾಜಂಗೆ ಮಾಡಿದುದೆನಿಸುವ ವಿರಾಜಮಾನ ರಕ್ತಾಶೋಕಪಲ್ಲವ ಕಾಯಮಾನದೊಳ್:ಆದಿಪು, ೧೧. ೭೪ ವ)
ಸಕಳವಟ್ಟೆ
[ನಾ]ತುಂಡು ಬಟ್ಟೆಯ ಪಟ್ಟಿಗಳು (ಸಕಳವಟ್ಟೆಗಳುಮಂ ಮೆಟ್ಟುವೆಡೆಗಳೊಳೆಲ್ಲಂ ಪಾಸಿ:ಆದಿಪು, ೪. ೩೪ ವ);[ನಾ]ಬಣ್ಣಬಣ್ಣದ ಬಟ್ಟೆ (ದೆಸೆದೆಸೆಗೆ ಕೆದಱಿದ ಕೆಂಡದಿಂಡೆಗಳುಂ ನಾರಂಗ ಸಕಳವಟ್ಟೆಯ ಪೞಯಿಗೆಗಳಂತೆ ನಭಕ್ಕೆ ಮಿಳಿರ್ದು:ಪಂಪಭಾ, ೧೧. ೧೪೦ ವ)
ಸಕಳಾರ್ಥಸಂಯುತ
[ಗು]ಎಲ್ಲ ಅರ್ಥಗಳಿಂದ ಕೂಡಿದ (ಆ ಸಕಳಾರ್ಥಸಂಯುತ ಅಳಂಕೃತಯುಕ್ತಂ ಉದಾತ್ತ ವೃತ್ತಿ ವಿನ್ಯಾಸಂ ಅನೇಕ ಲಕ್ಷಣ ಗುಣ ಪ್ರಭವಂ:ಪಂಪಭಾ,೧. ೯)
ಸಂಕಾಶ
[ನಾ]ಹೋಲಿಕೆ, ಸದೃಶ (ಮತ್ತಮದೊಂದಿನಿಸು ಬೇಗದಿಂ ಮೃದುಮೃಣಾಳ ಸಂಕಾಶಮಾಯ್ತು:ಆದಿಪು, ೧೨. ೭);[ನಾ]ಸಮಾನವಾದ (ಧವಳಹಯಂ ಧವಳರಥಂ ಧವಳ ಉಷ್ಣೀಷಂ ಶಶಾಂಕಸಂಕಾಶ ಯಶೋಧವಳಿತ ಭುವನಂ ತಾಗಿದಂ ಅವಯವದಿಂ ಬಂದು ಧರ್ಮತನಯನ ಬಲದೊಳ್:ಪಂಪಭಾ, ೧೧. ೩೯)
ಸಂಕೀರ್ಣ
[ಗು] ತುಂಬಿಕೊಂಡ (ಅನೇಕ ಕರಿ ತುರಗ ನರ ಕಳೇವರ ಸಂಕೀರ್ಣಮುಂ ಉಭಯಪಕ್ಷಸ್ಥಿತ ಉಭಯಕುಲಶುದ್ಧ ನೃಪತಿಮಣಿಮಕುಟಮರೀಚಿ ಮೇಚಕಿತಮುಂ: ಪಂಪಭಾ, ೧೩. ೫೫ ವ)
ಸಂಕೀರ್ಣಂಗಳಾಗು
[ಕ್ರಿ] ದಟ್ಟವಾಗು, ಗಾಢವಾಗು (ಆದ ವಿನೋದಂಗಳ್ ಅನಂಗರಾಗರಸ ಸಂಕೀರ್ಣಂಗಳಾದಂದು ಆಱುವ ಪಾಂಗಾವುದು: ಆದಿಪು, ೧೨. ೨೧)
ಸಂಕು
[ನಾ][ಶಂಕು] ಕಠಾರಿ (ನಡುವ ಸರಲ್ಗೆ ಮೆಯ್ಯೊಳ್ ಅಡಂಗುವ ಸಂಕುಗೆ ದಿಂಕುಗೊಳ್ವ ಕಕ್ಕಡೆಗೆ ಇದಿರ್ ಉರ್ಚುವ ಇಟ್ಟಿಗೆ .. ..ಪಂಪಭಾ, ೧೦. ೯೪)
ಸಂಕುಲ
[ನಾ]ಸಮೂಹ(ಸುರ ದನುಜ ಭುಜಗ ವಿದ್ಯಾಧರ ನರ ಸಂಕುಲದೊಳ್ ಆರನಾದೊಡಂ ಏನೋ ಗರಮುಟ್ಟೆ ಕೊಲ್ಗುಂ ಇದು ನಿಜವಿರೋಧಿಯಂ ಧುರದೊಳ್ ಎಂದು ಶಕ್ತಿಯನಿತ್ತಂ:ಪಂಪಭಾ, ೧. ೧೦೩)
ಸಂಕೆ
[ನಾ][ಶಂಕೆ] ಅಂಜಿಕೆ (ಪದ್ಮರಾಗದ ಪೊಸಗೆಂಪಂ ಮಾಂಸಮೆಂದು ಮುಂ ಕರ್ದುಕಲ್ಕಾಟಸಿಯುಂ ಬೞಿಕದನುರಿಯೆಂಬ ಸಂಕೆಯಿಂ ಪೊರ್ದದಿರ್ದುವೀ ಮತ್ಸ್ಯಂಗಳ್:ಆದಿಪು, ೧೨. ೧೨೨)
ಸಂಕೆಯಂ ಕಿಡಿಸು
[ಕ್ರಿ]ಭಯವನ್ನು ಹೋಗಲಾಡಿಸು (ಎಂದು ಮುನ್ನಮೆ ಮುಟ್ಟಿ ನುಡಿಯದೆ ಪೊಱಪೊಱಗನೆ ಬಳಸಿ ಕನ್ನೆಯ ಸಂಕೆಯಂ ಕಿಡಿಸಿ:ಪಂಪಭಾ, ೪. ೬೩ ವ)
ಸಂಕೇತ
[ನಾ] ಗುರುತಿಸುವುದು, ಪ್ರಶಂಸಿಸುವುದು (ದುರ್ಲಲಿತ ಚರಿತ ಸಂಕೇತಗೋಷ್ಠೀನಿಕೇತಂ: ಆದಿಪು, ೧೪ ೧೯); ಸೂಚನೆ (ದುರ್ಯೋಧನನ ಸಂಕೇತದೊಳ್ ಮುನ್ನಮೆ ಸಮೆದಿರ್ದ ಪುರೋಚನಂ: ಪಂಪಭಾ, ೩. ೨ ವ)
ಸಂಕೇತನಿಕೇತನ